4 คุณลักษณะเด่นของชาผูเอ่อร์

ทักทายทุกท่าน วันพุธ สะดุดชาผูเอ่อร์!!!
วันนี้ขออนุญาตโพสต์วิชาการเล็กๆ น้อยๆ หรือ นำเรื่องเก่ามาเล่าใหม่ ครับ

4 คุณลักษณะของชาผูเอ่อร์ที่ดี
1. ลักษณะใบชาผูเอ่อร์ จะต้องเป็นชาใบใหญ่พันธุ์ยูนานเท่านั้น “ดังนั้นหากเป็นชาที่อื่น และนำมาอัดแผ่นเหมือนชาผูเอ่อร์ ถึงแม้ว่าจะปลูกชาจากถิ่นอื่นและนำไปอัดแผ่น ก็ไม่ใช่ชาผูเอ่อร์ หรือ ถ้าจะเรียกว่า “เป็นชาผูเอ่อร์ปลอมก็ได้ครับ” ควรจะสะอาด คือไม่มีสิ่งปรกปลอมปน เช่น ไม้จิ้มฟัน หรือ สแลน และอื่นๆ เป็นต้น สำหรับเกรดของใบชาผูเอ่อร์มีตั้งแต่ ...1-10 ซึ่งหมายถึง ขนาดของใบชา และจะเป็นตัวชี้วัดความนุ่ม ขม และฝาด ของชาผูเอ่อร์)
2. ไม่ว่าจะเป็นชาเก่าหรือชาใหม่ กลิ่นและรสชาติควรเป็นธรรมชาติ (ไม่ควรจะมีรสชาติอื่นๆ มาปลอมปน หรือมีกลิ่นเหม็น เช่น กลิ่นเชื้อรา กลิ่นกระสอบป่านเก่าๆ เป็นต้น)
3. สีของใบชา ควรจะเป็นสีที่สม่ำเสมอ แต่ไม่ควรเป็นสีของใบไม้เน่าเสีย
4. ชาผูเอ่อร์ควรมีรสชาติกลมกล่อม (คือ เวลาดื่มแล้วลื่นคอ ไม่สะดุด และไม่ระคายเคือง) แต่ถ้ามีความรู้สึกผิดปกติ ควรมีข้อสงสัยเกี่ยวกับแหล่งที่มาของชาผูเอ่อร์

ข้อสังเกตมี 2 ประการ คือ
1) ลักษณะภายนอกที่สามารถสังเกตได้ มี 4 ประการคือ
1.1) รสชาติต้องมีเอกลักษณ์และกลิ่นไม่เหม็นอับ
1.2) น้ำชาต้องสีบริสุทธิ์ หรือ ถ้าสีแดงหรือสีดำ (เข้ม) สดใส
1.3) ควรอยู่ในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม คือ ต้องเก็บไว้โกดังแห้ง และความชื้นที่เหมาะสม
1.4) เมื่อดื่มแล้วรู้สึกผ่อนคลายและมีความสุข

2) ลักษณะภายในที่ต้องใช้วิจารณญานร่วมกับการตัดสินใจก่อนจะซื้อชา มี 6 ประการคือ
2.1) ไม่เป็นไปตามลักษณะชาผูเอ่อร์ที่ดี
2.2) พยายามสังเกตว่า มีการปลอมบรรจุภัณฑ์หรือไม่
2.3) ระมัดระวังข้ออ้างที่ว่า “ชาผูเอ่อร์ไม่ให้เฉดสีน้ำตาล” และสีของชาเป็นอย่างนี้เอง
2.4) ไม่มีรสชาติหรือกลิ่นเชิงวรรณกรรม
2.5) ร้านขายไม่ให้ดูใบชาผูเอ่อร์ (ดูกากชา) เพื่อพิจารณาอายุและชนิดของชาผูเอ่อร์
2.6) หากยังไม่ได้ชิมและไม่มั่นใจอย่าโทรหรือสั่งซื้อทางอินเตอร์เน็ต

ข้อผิดพลาดจากการซื้อชาผูเอ่อร์
ชา Pu'er ไม่ได้พิสูจน์คุณภาพว่าปีเก่าจะดีกว่าปีใหม่เสมอไป แต่ขึ้นอยู่กับคุณภาพของผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ ภายใต้สภาพการเก็บรักษาที่เหมาะสมและในเวลาที่แน่นอนผลิตภัณฑ์ชา รวมถึงวัตถุดิบ ซึ่งก่อให้เกิดทิศทางการเปลี่ยนแปลงในทางที่ดี
ถ้าคุณภาพหรือการเก็บรักษาอยู่ในสภาพวาดล้อมที่ไม่เหมาะสม หรือ การนำชามาเร่งเวลาให้เป็นชาเก่า หรือ การจัดเก็บในโกดังเปียก เพื่อเร่งอายุของชา หรือ จะทำบรรจุภัณฑ์ชาเก่าเพื่อที่จะแสดงความรู้สึกเก่า ๆ เพื่อสร้างสิ่งที่เรียกว่า “ชาเก่า” ซึ่งสิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นข้อเสียและไม่ควรที่จะซื้อชาผูเอ่อร์ชนิดนี้มาดื่ม

โพสต์นี้โดย Peter Huang เคยเผยแพร่เมื่อวันที่ 17 มิ.ย. 2558 ลงในเฟสเพจสมาคมผู้รักชาผูเอ่อร์แห่งประเทศไทย  https://www.facebook.com/groups/1465523990337272/

มาตรฐาน"ชาดี"ของชาผูเอ๋อร์

ความรู้เรื่องชาผูเอ๋อร์ ตอน...
มาตรฐาน"ชาดี"ของชาผูเอ๋อร์

     เป็นที่ทราบและยอมรับกันแล้วว่า ชาผูเอ๋อร์มีความสลับซับซ้อนมากกว่าชาขนิดอื่นๆ เนื่องจากคุณภาพของชาขึ้นอยู่กับหลายๆปัจจัยด้วยกัน เช่น

1. แหล่งที่ปลูกของต้นชา สภาพภูมิประเทศ สภาวะอากาศ ระบบนิเวศแบบป่าธรรมชาติหรือแบบชาไร่
2. พันธุ์และอายุของต้นชา เป็นไม้ต้นหรือไม้พุ่มเตี้ย เป็นไม้ต้นโบราณ ไม้ต้นใหญ่ ไม้ต้นเล็ก
3. พันธุ์ใบชา เป็นใบใหญ่ ใบกลาง ใบเล็ก เป็นยอดใบชาอ่อนหรือใบชาแก่
4. ฤดูกาลเด็ดเก็บใบชา ฤดูใบไม้ผลิ ฤดูร้อน ฤดูใบไม้ร่วง
5. กระบวนการและกรรมวิธีการผลิต
6. สูตรใบชาผสม หรือ สูตรเนื้อเดียว
7. สภาวะแวดล้อมและวิธีการจัดเก็บ(ขบวนพัฒนาการ)

     ผู้คนจะเหมาะแก่การดื่มชาผูเอ๋อร์หรือไม่ขึ้นอยู่กับ ปัจเจกบุคคล เวลา และคุณภาพของชา ใน 3 ปัจจัยนี้ขอเพียงมีปัจจัยเดียวที่ไม่เหมือนกัน จะก่อให้เกิดผลแตกต่างกัน วิธีการชงชาผูเอ๋อร์ที่ยังสามารถพลิกแพลงได้ เครื่องมือการชงก็สามารถเลือกสรรยืดหยุ่นได้

     ชาผูเอ๋อร์จะต้องมีมาตรฐานและคูณลักษณะเฉพาะอย่างไรจึงถือเป็น"ชาดี"? "ชาดี"ของแต่ละบุคคลอาจตัดสินจากความรู้สึกที่รับรู้ทางนามธรรมเป็นส่วนใหญ่ ในที่นี้ ขอเสนอ 7 คุณลักษณะเฉพาะที่สำคัญของ"ชาดี" มาให้เพื่อพิจารณา

     1. คุณลักษณะทางระบบนิเวศแท้
     คือ เป็นระบบนิเวศแบบป่าธรรมชาติ ไม่มีการใส่ปุ๋ยเคมีและใช้สารเคมีเกษตร ซึ่งมีเพียงใบชาพันธุ์ใบใหญ่จากชาไม้ต้นที่ขึ้นตามไร่ชาดั้งเดิมจึงปรากฏคุณลักษณะทางระบบนิเวศแท้ ส่วนชาจากไม้พุ่มหรือชาไร่หลีกหนีไม่พ้นการใช้สารเคมีเกษตร ซึ่งอาจจะมีผลข้างเคียงต่อสุขภาพร่างกาย และมีผลต่อรสชาติของชา คือทำให้เกิดรสขมและรู้สึกฝาดแบบไม่ละลายแล้วค้างอยู่ในปากนาน ทำให้รู้สึกอาการคันแสบคอ

     2. รสชาติธรรมชาติ
     การดื่มชาก็เพื่อการได้เสพรสชาติที่อร่อย จึงต้องไม่มีรสแปลกปลอมและกลิ่นที่ไม่ดีที่ทำให้ดื่มแล้วเกิดความรู้สึกที่ไม่สบายทั้งกายและใจ เป็นชาที่ไม่เกิดเชื้อราและปนเปื้อนสารมลพิษจากาภาวะแวดล้อม

     3. คุณสมบัติทางกระตุ้นน้ำลายลื่นคอ(生津润喉性强)
     จุดประสงค์ของการดื่มชาก็เพื่อกระตุ้นให้น้ำลายสอ ทำให้ชุ่มปากลื่นคอ เกิดความรู้สึกสดชื่น เบิกบาน

     4. รสขมฝาดเมื่อเข้าปากจะต้องละลายหายไปเร็ว
     ผู้คนจำนวนไม่น้อยที่เข้าใจผิดว่าความหนักเบาของรสขมฝาดเป็นระดับของ"ฉาชี่(茶气)" แล้วยกย่องชาที่มีรสขมฝาดหนักมี"พลังดุดัน(霸气)" ชาทั่วไปหลีกหนีไม่พ้นที่มีรสขมฝาด ความรู้สึกทางรสชาติของมนุษย์สามารถกระทบรสขมฝาดได้ในระดับที่เหมาะสม น้อยคนมากที่สามารถทนต่อรสขมฝาดที่หนักเกินไปแล้วค้างอยู่ในลำคอเป็นระยะเวาลานาน ผู้คนดื่มชาก็เพื่อชิมลิ้มและเสพสิ่งที่เป็นเฉพาะจาก"รสชาติของชา" รสชาติที่แท้จริงของชาไม่ใช่รสขมฝาด แต่เป็นสิ่งที่แฝงซ่อนอยู่ข้างหลังของรสขมฝาด โดย ขม ฝาด หวาน สามรสนี้ผสมกลมกลืนกันก่อให้เกิดรสชาติหวานนุ่มที่เข้มข้นชุ่มปากและความรู้สึกที่เฉพาะจากชานั้นๆ โดยทั่วไปเมื่อรสขมฝาดละลายในปากจะเกิด"หุยกาน(回甘)"ตามมา ซึ่งจะช้าจะเร็าขึ้นกับคุณภาพของชา

     5. รสชาติชาหนานุ่ม
     รสชาติหนานุ่มของชาประกอบด้วยรสชาติที่เฉพาะและกลิ่นหอมเข้มแรง เมื่อกลืนน้ำชาลงลำคอ ขม ฝาด หวาน สามรสประสานกันเกิดความรู้สึกกลมกล่อมลึกลงไปในลำคอ เป็นสัญลักษณ์แรกที่สำคัญของรสชาติหนานุ่มของชา "รสหวาน"ในที่นี้ ไม่ใช่"หุยกาน"ที่สะท้อนออกมาหลังรสขมฝาดของน้ำชาละลายหายไปเมื่อดื่มเข้าปาก แต่เป็นรสหวานที่รูสึกได้เมื่อน้ำชาอยู่ในโพรงปากและลำคอ

     6. ชงทน
     ชาที่มีคุณสมบุัติสามารถชงทน ซึ่งก็หมายถึงชานั้นมีคุณลักษณะ"รสหนา"

     7. มีคุณค่าในการเก็บ
     ชาผูเอ๋อร์แตกต่างจากชาชนิดอื่นๆ ไม่มีระยะเวลาการรับประกันคุณภาพ สามารถจัดเก็บได้ ยิ่งนานยิ่งดี เพราะดำรงไว้ซึ่ง"ยิ่งเก่ายิ่งหอม"


โพสต์นี้เคยเผยแพร่เมื่อวันที่ 13 ธ.ค. 2557 ลงในเฟสเพจสมาคมผู้รักชาผูเอ่อร์แห่งประเทศไทย  https://www.facebook.com/groups/1465523990337272/