《ภาพวัวห้าตัว》จัดเป็นหนึ่งในสิบภาพวาดที่โด่งดังอมตะของเมืองจีน วัวทั้ง 5 ในภาพต่างอยู่ในอิริยาบถที่แตกต่างกัน โครงสร้างภาพถูกจัดวางอย่างมาตรฐาน รูปแบบดูมีชีวิตชีวา รูปลักษณ์ดูสมจริง ถูกยกย่องให้เป็น “สมบัติแห่งเมือง/镇国之宝”
《ภาพวัวห้าตัว》เป็นภาพวาดระบายสีบนกระดาษ ถือเป็นภาพวาดกระดาษที่เก่าแก่ที่สุดของเมืองจีน เป็นผลงานในยุคราชวงศ์ถังโดยจิตรกรหานหว่าง แล้วได้ตกทอดสืบมาจนถึงทุกวันนี้รวมเป็นระยะเวลาประมาณ 1300 ปี
ถึงแม้《ภาพวัวห้าตัว》เป็นภาพวาดระบายสี แต่รูปแบบภาพทั้งหมดล้วนอาศัยลายเส้นในการนำเสนอออกมา สามารถนำรูปลักษณ์และเสน่ห์ของวัว 5 ตัวเปล่งรัศมีออกมาได้เต็มที่ นี่แสดงให้เห็นถึงเทคนิคทางศิลปกรรมอันสูงส่งของจิตรกร ไม่เพียงนำความงามของภาพนิ่งวาดภาพร่างออกมา ยังนำความงามแห่งท่วงทำนองของภาพเคลื่อนไหวเขียนภาพออกมา
อีกหนึ่งจุดเด่นคือพลังแห่งการแสดงออกบนภาพ วัวทั้ง 5 จัดวางเรียงตัวตามลำดับในแนวขวาง เพื่อให้การโฟกัสอยู่ที่รูปแบบและเสน่ห์ของวัวแต่ละตัวอย่างอิสระ ซึ่งมีฉากทิวภาพประกอบน้อยมากที่จะมาเสริมวัว 5 ตัวให้เด่นขึ้น นอกจากมีต้นไม้เล็ก 1 ต้นทางขวามือแล้ว นอกนั้นไม่มีฉากหลังใดๆ การจัดองค์ประกอบลักษณะแบบนี้ แทบจะมีน้อยมากในโลกของการวาดภาพ เนื่องจากการจัดวางโครงร่างแบบนี้จะยากต่อการควบคุมจังหวะจะโคนองค์รวมของภาพ จะทำให้เกิดบรรยากาศที่ดูไม่ธรรมชาติได้ง่าย
“วัว” ที่เมื่อผ่านการวาดลงรายละเอียดแล้ว เป็นการมอบพลังชีวิตแก่วัวทั้ง 5 (นับจากซ้ายไปขวา) ตามลำดับดังนี้
อ้างอิงจากบทกวีที่เขียนคำนำและคำลงท้ายบนภาพม้วนนี้ ทำให้ทราบว่าตลอดช่วงยุคราชวงศ์ซ่ง มันถูกเก็บรักษาอยู่ในราชสำนักพระราชวัง จนถึงราชวงศ์หยวนและหมิงได้ตกไปอยู่ในมือของปัญญาชาที่มีชื่อเสียง เข้าสู่ยุคราชวงศ์ชิงรัชสมัยเฉียนหลง ภาพวาดนี้ได้คืนสู่พระราชวังอีกครั้ง ในปี 1900 พันธมิตรแปดชาติได้เข้าปล้นสดมภ์กรุงปักกิ่ง ภายใต้ “อนุญาตให้กองทัพปล้นสดมภ์อย่างเปิดเผยสามวัน” 《ภาพวัวห้าตัว》ถูกปล้นนำออกสู่นอกประเทศ ต่อจากนั้นมาก็ไม่มีข่าวคราวของภาพวาดนี้อีกเลย
ต้นปี 1950 รัฐบาลจีนได้รับจดหมายฉบับหนึ่งจากชาวฮ่องกงผู้รักชาติคนหนึ่ง โดยแจ้งว่า《ภาพวัวห้าตัว》ได้ปรากฏตัวขึ้นในฮ่องกงเมื่อไม่นานมานี้ แล้วจะมีการจัดประมูลขาย และเจ้าของภาพวาดซึ่งเป็นนักธุรกิจที่กำลังล้มละลายเรียกราคา 1 แสนเหรียญฮ่องกง ตัวเขาไม่มีกำลังทรัพย์มากพอที่จะรับซื้อได้ จึงเกิดความเร่าร้อนใจยิ่งนัก จึงคาดหวังให้รัฐบาลจีนออกทุนทรัพย์ซื้อสมบัติแห่งชาติชิ้นนี้กลับคืนสู่มาตุภูมิ
นายกรัฐมนตรีโจวเอินไหลจึงได้มอบหมาย “ไม่ว่าจะต้องทุ่นทุนเท่าไร รีบช่วยกู้สมบัติแห่งชาติคืน” หลังผ่านการพิสูจน์ยืนยัน《ภาพวัวห้าตัว》นี้เป็นภาพวาดที่แท้จริงของหานหว่าง สุดท้ายรับซื้อสมบัติหายากอายุราวพันกว่าปีชิ้นนี้กลับคืนมาในราคา 6 หมื่นเหรียญฮ่องกง แล้วนำส่งไปเก็บรักษาไว้ที่พิพิธภัณฑสถานกู้กง
《ภาพวัวห้าตัว》ที่ซื้อคืนกลับมาอยู่ในสภาพที่เสียหายอย่างสาหัสสากรรจ์ เกิดดวงเชื้อราทั่วทั้งภาพ มีรูขนาดใหญ่และเล็กที่เกิดจากแมลงกัดแทะถึงหลายร้อยรู และมีแผลเต็มตัว แต่ในช่วงเวลานั้นเมืองจีนยังไม่มีเทคนิควิธีในการซ่อม ตราบจนถึงวันที่ 28 ม.ค. 1977 ภาพวาดนี้จึงถูกส่งไปยังโรงซ่อมแซมโบราณวัตถุของพิพิธภัณฑสถานกู้กง
ผู้ที่เปลี่ยนสิ่งเน่าเปื่อยกลายเป็นสิ่งมหัศจรรย์ก็คือซุนเฉินจือ นักปฏิสังขรณ์ภาพวาดเขียนของพิพิธภัณฑ์ หลังผ่านกระบวนการต่างๆในการบูรณปฏิสังขรณ์ภาพวาดเป็นเวลา 8 เดือน โบราณวัตถุระดับสุดยอดชิ้นนี้ที่อาการเข้าขั้นโคม่า ก็ได้รับการซ่อมแซมให้กลับสู่สภาพเดิม
ในปี 1975 ทางญี่ปุ่นหลังการเปรียบเทียบ《ภาพวัวห้าตัว》เวอร์ชั่นญี่ปุ่นกับเวอร์ชั่นจีนแล้ว ได้สรุปเองว่าเวอร์ชั่นญี่ปุ่นน่าจะใกล้เคียงกับฉบับดั่งเดิมของหานหว่างมากที่สุด และในปี 1988 ทางญี่ปุ่นได้ยกข้อสงสัย 2 จุดของเวอร์ชั่นจีนขึ้นมา แล้วเชื่อว่าเวอร์ชั่นจีนเป็นฉบับก๊อบปี้ขึ้นในสมัยหยวนที่มีคุณภาพด้อยกว่า ส่วนเวอร์ชั่นญี่ปุ่นจึงเป็นฉบับซ่งที่ใกล้เคียงฉบับดั้งเดิมมากที่สุด
เวอร์ชั่นญี่ปุ่นและเวอร์ชั่นจีนมีความแตกต่างที่เด่นชัดที่สุด 3 จุด จุดแรกคือวัสดุที่ใช้วาดภาพ เวอร์ชั่นจีนใช้กระดาษ เวอร์ชั่นญี่ปุ่นใช้ผ้าไหม จุดที่สองคือเวอร์ชั่นญี่ปุ่นมีฉากภาพพุ่มไม้มากกว่าของจีน 1 กลุ่ม จุดที่สามคือตราประทับและคำนำคำลงท้ายที่แตกต่างกัน
ส่วนทางจีนได้ตอบโต้โดยยกหลักฐานและองค์ประกอบต่างๆนานาที่พิสูจน์ได้และน่าเชื่อถือมายืนยันว่า《ภาพวัวห้าตัว》เวอร์ชั่นจีนที่ใช้กระดาษเป็นฉบับแท้จริงของหานหว่าง มิใช่ฉบับก๊อบปี้ที่ใช้ผ้าไหม
ต่อมา ในช่วงของการทำสำรวจภาดวาดเขียนโบราณจีนที่ยังตกทอดหลงเหลืออยู่ในหมู่ประชาชน ได้ค้นพบ《ภาพวัวห้าตัว》ของหานหว่างยุคราชวงศ์ถังที่ถูกเก็บสะสมโดยส่วนบุคคล ภาพวาดนี้วาดระบายสีบนกระดาษป่าน มีขนาดกว้าง 20 ซม. ยาว 170 ซม. ลักษณะภาพเมื่อนำมาเทียบกับฉบับกู้กงแล้วเหมือนกันยังกับแกะ เพียงแต่ลายลักษณ์อักษรพู่กันและตราประทับของจักรพรรดิเฉียนหลงแตกต่างกัน
จากองค์ประกอบหลายๆด้านที่นำมาพิเคราะห์พิจารณาแล้วดูมีน้ำหนักมากกว่า มีผู้เชี่ยวชาญหลายท่านจึงมีความเชื่อมั่นว่า《ภาพวัวห้าตัว》ฉบับส่วนบุคคลเป็นฉบับที่แท้จริงของหานหว่าง อย่างไรก็ตาม ตราบจนถึงทุกวันนี้ยังไม่มีข้อสรุปใดๆที่แน่ชัดออกมา...
เนื่องในวารดิถีเทศกาลวันตรุษจีนในปีนักษัตร “ปีฉลู/牛年” ปี 2021 ขอให้ทุกท่าน...
牛气冲天！
牛转乾坤！
牛运当头！
牛财旺盛！
牛年大吉！
เอกสารอ้างอิง :
1.《五牛图》为什么这么“牛”？: https://m.sohu.com/a/342786544_100140083/?pvid=000115_3w_a
https://k.sina.cn/article_6663215998_18d289b7e00100fpxw.html?from=cul
