การชิมชาและความรู้สึก
การชิมชาเป็นพฤติกรรมหนึ่งเชิงสุนทรียภาพที่มีต่อชา พฤติกรรมนี้ไม่เพียงต้องการอวัยวะรับความรู้สึกพื้นฐาน(ตา จมูก ลิ้น หู ผิวหนัง เรียกว่า“ประสาทสัมผัสทั้ง 5”)มารับรู้ความรู้สึก
ความสุนทรียภาพที่เหนือระดับขึ้นไปอีก ที่ต้องการอาศัยภาวะ“การรับรู้ข้ามประสาท” (Synesthesia); “ความรู้สึก” (Feeling-ทั้งทางกายหรือจิตใจ); “การรู้สึกโดยองค์รวมแห่งความดื่มด่ำ”
• การมองเห็น (Sight) -- สี :
จุดสำคัญคือสีของใบชาแห้ง สีน้ำชา สีกากชา
หลักการมองเห็นสีเกิดจากการที่แสงตกกระทบกับวัตถุ วัตถุดูดกลืนแสงบางสีและสะท้อนแสงบางสีออกมา จากนั้นแสงที่สะท้อนมาจะเข้าสู่ดวงตา เซลล์ประสาทรับแสงรูปกรวย (cone cells) ซึ่งอยู่ในจอประสาทตาจะรับแสงนั้นและส่งสัญญาณไปประมวลผลที่สมอง ทำให้เราสามารถมองเห็นสีของวัตถุนั้นได้
• การดมกลิ่น (Smell) -- กลิ่น :
จุดสำคัญคือกลิ่นของใบชาแห้ง กลิ่นเปียก(กลิ่นฝาก้ายหว่าน กลิ่นน้ำชา); กลิ่นก้นถ้วย
หลักการดมกลิ่นคือการที่โมเลกุลของสารที่มีกลิ่นระเหยเข้าสู่จมูกและสัมผัสกับเซลล์ประสาทรับกลิ่น (olfactory receptor cells) บริเวณเยื่อบุจมูก จากนั้นเซลล์ประสาทจะส่งสัญญาณผ่านเส้นประสาทสมองคู่ที่ 1 (olfactory tract) ไปยังป่องรับกลิ่น (olfactory bulb) ในสมอง สมองจะประมวลผลสัญญาณนี้ โดยตีความว่าเป็นกลิ่นอะไร และสร้างการตอบสนอง ทั้งปฏิกิริยาตอบสนองตามธรรมชาติและความทรงจำที่เกี่ยวข้องกับกลิ่นนั้น ๆ
• การรับรส (Taste) -- รส :
จุดสำคัญคือรสชาติของชา
หลักการรับรสคือการที่สารเคมีในอาหารทำปฏิกิริยากับเซลล์รับรสบนลิ้น ซึ่งส่งสัญญาณประสาทไปยังสมองเพื่อระบุรสชาติหลัก 5 รส ได้แก่ หวาน เค็ม เปรี้ยว ขม และอูมามิ การรับรสจะซับซ้อนกว่านั้น โดยต้องอาศัยการทำงานร่วมกันของปัจจัยอื่น ๆ เช่น กลิ่น อุณหภูมิ และพื้นผิวสัมผัสของอาหาร เพื่อให้สมองประมวลผลเป็นรสชาติที่สมบูรณ์
• การได้ยิน (Hearing) -- เสียง :
จุดสำคัญคือเสียงของการเติมใบชา (โดยทั่วไปใช้ในการตัดสินความแข็งอ่อนของใบเส้นชาวูหลง)
หลักการได้ยินคือกระบวนการที่คลื่นเสียงเดินทางจากหูชั้นนอกผ่านการสั่นสะเทือนที่แก้วหูและกระดูกหู 3 ชิ้น (ค้อน, ทั่ง, โกลน) ในหูชั้นกลาง ไปยังอวัยวะรูปหอยโข่ง (cochlea) ในหูชั้นใน ซึ่งจะแปลงพลังงานจากการสั่นสะเทือนให้เป็นสัญญาณไฟฟ้า จากนั้นส่งผ่านเส้นประสาทหูไปยังสมองเพื่อประมวลผลให้รับรู้เป็นเสียง
• การสัมผัส (Touch) -- สัมผัส :
หลักการสัมผัสด้านประสาทสัมผัสคือ การรับรู้สิ่งต่างๆ ผ่านประสาทสัมผัสทั้ง 5 (การมองเห็น การได้ยิน การดมกลิ่น การลิ้มรส และการสัมผัส) ซึ่งอาศัยการทำงานร่วมกันของอวัยวะรับความรู้สึก (ตา หู จมูก ลิ้น ผิวหนัง) และเซลล์ประสาทเพื่อส่งข้อมูลไปประมวลผลที่สมอง ทำให้มนุษย์เข้าใจและรับรู้โลกรอบตัวได้
• การรับรู้ข้ามประสาท (Synesthesia) -- ภาวะ :
คือ สภาวะทางสมองที่ทำให้การรับรู้ประสาทสัมผัสตั้งแต่สองอย่างขึ้นไปเกิดขึ้นพร้อมกันโดยอัตโนมัติ เช่น การได้ยินเสียงเพลงแล้วเห็นเป็นสี (Chromesthesia) หรือการเห็นตัวอักษรเป็นสี (Grapheme-color synesthesia) เป็นลักษณะพิเศษที่ไม่ใช่โรคหรืออาการป่วย
• ความรู้สึก (Feeling) -- ชี่ :
คือฉาชี่ (สามารถเข้าใจเป็นพลังงานของชา)
สารอาหารธัญพืชในชาที่ถูก“ม้ามและกระเพาะอาหาร/脾胃”ทำการย่อยและดูดซึมอาหาร แล้วลำเลียงอาหารไปยัง“กลางลำตัว/中焦” ต่อจากนั้นบางส่วนเข้าไปใน“เส้นลมปราณ/经脉” บางส่วนออกสู่นอกเส้นลมปราณ เกิดการไหลเวียนของ“ชี่”(พลังงานชีวิต)และเลือด เพื่อหล่อเลี้ยงทุกส่วนของร่างกาย ก่อเกิดเป็นความรู้สึกในร่างกายมนุษย์
• ความรู้สึกองค์รวมแห่งความดื่มด่ำ -- ความดื่มด่ำ :
- ความดื่มด่ำแห่ง : “เหยียนฉา/岩韵”; “เถี่ยกวนอิน/铁韵”; “ดอยสูง/高山韵”; “ตานฉง/丛韵”; “ความเก่า/陈韵”; ฯลฯ
- ที่เรียกขานเป็น“ความดื่มด่ำ/韵” ถือเป็นสุนทรียภาพสไตล์จีน คือเป็นการร่วมกันของสุนทรียศาสตร์(สาขาหนึ่งของปรัชญา)กับจิตวิทยา
เอกสารอ้างอิง:
1. 品茶与感觉 : http://xhslink.com/o/7flH1nHHAY2
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น