“อะไรคือชาผูเอ่อร์ที่ดี?” นี้เป็นคำถามที่เป็นแก่นสารที่สุดและก็ไม่มีคำตอบที่เป็นมาตรฐานที่สุดในโลกของชาผูเอ่อร์
มันเสมือนกับการทำสงครามที่เหี้ยมโหด แต่ละ “สำนัก” ที่มีกรอบความคิดในการชิมลิ้มรสไม่เหมือนกันต่างก็ยึดตามคำของตนเอง ก่อเกิดชาผูเอ่อร์มีความหลากหลายเต็มพิกัด กระทั่งระบบสุนทรียภาพถูกแบ่งแยก
การทำความเข้าใจสมรภูมิ “การแย่งชิงมาตรฐานของการชิมดื่ม” พวกเราสามารถสรุปผลออกมาเป็น 4 สำนักใหญ่ :
1) สำนักความรู้สึกดื่มด่ำทางประสาทสัมผัส (The Sensorialists)
พวกเค้าแสวงหาอะไร? กลิ่นหอมฟุ้งของใบชาแห้ง น้ำชาลื่นไหลหนานุ่ม ความขมฝาดมลายอย่างเร็วแล้วแปรเป็นกานหวาน (หุยกาน); น้ำลายสอเต็มปาก (เซิงจิน); กลิ่นหอมอยู่คงค้างลำคออย่างยาวนาน
ไม่ว่าจะเป็นกลิ่นดอกไม้ที่สดชื่นของชาใหม่ หรือกลิ่นเก่ากลิ่นยาจีนของชาเก่า ล้วนนำพามาซึ่งความรู้สึกที่เบิกบานใจ
ทันศนคติของพวกเค้า : “ชาเพื่อนำมาทำการดื่ม การดื่มดีเป็นอันดับแรก” พวกเค้าจะไม่ค่อยให้ความสนใจกับจินตนาการของ “ฉาชี่” หรืออนาคตที่ห่างไกล จะให้น้ำหนักกับความดื่มด่ำที่นำพามาโดยตุ่มรับรสที่รู้สึกได้โดยทันทีจากชาที่ชงดื่มในแต่ละจอก
ชาตัวหนึ่งแม้จะมีศักยภาพทางพัฒนาการได้ดีในอนาคต แต่ถ้าเป็นชาใหม่มีรสขมฝาดที่ดื่มยาก ณ ขณะนี้แล้วไซร์ ในมุมมองของพวกเค้าก็ไม่ถือเป็น “ชาดี”
ตัวแทนที่เป็นแบบฉบับ : เพื่อนใหม่ชาผูเอ่อร์ส่วนใหญ่ คอชาผู้หญิง และผู้บริโภคที่แสวงหาประสบการณ์ในการชิมดื่มอย่างทันทีทันใด
2) สำนักความรู้สึกดื่มด่ำฉาชี่ทางร่างกายและจิตใจ (The Somatics)
พวกเค้าแสวงหาอะไร? ไม่เพียงแค่ในโพรงปาก แต่จะมีการตอบสนองที่พ้องกันตามส่วนลึกของร่างกาย
หลังการดื่มน้ำชาลงคอแล้ว จะรับรู้สึกถึงพลังงานไออุ่นที่ไหลเวียน (ฉาชี่) อันนำไปสู่การออกเหงื่อเล็กน้อยตรงด้านหลังหรือหน้าผากหรือไม่? เกิดอาการสะอึก รับรู้สึกถึงลมปราณไหลคล่องหรือไม่? ความดื่มด่ำลำคอคงค้างอยู่ได้นาน ในลำคอรู้สึกเย็นชื่นหรือหวานฉ่ำหรือไม่?
พวกเค้าเชื่อว่านี้เป็นปรากฏการณ์จากสารองค์ประกอบในใบชาที่มีอยู่อย่างเต็มเปี่ยม เป็นภาวะขอบเขตที่เหนือชั้นของชาผูเอ่อร์ที่แตกต่างจากชาชนิดอื่นๆ
ทันศนคติของพวกเค้า : “ชาดีจะสนทนากับร่างกายคุณได้” ความรู้สึกในปาก (Mouthfeel) สามารถทำเลียนแบบขึ้นมาได้ แต่ความรู้สึกทางกาย (Feeling) ที่ลึกล้ำไม่สามารถทำเทียมขึ้นมาได้
ชาตัวหนึ่งอาจมีกลิ่นหอมไม่แผ่ซ่าน รสชาติเรียบจาง* แต่สามารถนำพาให้ร่างกายตอบสนองออกทางสุขสมกายใจอย่างแรงกล้า นั้นเป็นการรับรู้สึกที่สุดยอด
ตัวแทนที่เป็นแบบฉบับ : คอชาอาวุโสผู้มีประสบการณ์สูง ให้ความสำคัญต่อชาที่ฝึกฝนและปลูกฝังตนเอง
3) สำนักประมาณการศักยภาพในอนาคต (The Futurists)
พวกเค้าแสวงหาอะไร? พวกเค้าราวกับผู้ชำนาญการในการเห็นคุณค่าของวัตถุโบราณหรือเหล้าเก่า เมื่อทำการชิมดื่มชาใหม่ จะทะลวงเข้าไปถึงรสขมฝาดและฤทธิ์แรงกระตุ้นได้โดยทันที แล้วไปทำการวิเคราะห์ความเด่นด้อยของ “วัตถุดิบ”
พวกเค้าสนใจต่อ “ความหนืด” ของน้ำชา (ฟลูบอดี้หรือไม่?) ความเร็วใน “การสลาย” ของรสขมฝาด และ “การอยู่คงค้างยาวสั้น” ของอาฟเตอร์เทส
พวกเค้าอาศัษสัญญาณเหล่านี้ มาตัดสินว่าสารองค์ประกอบในใบชามีครบถ้วนบริบูรณ์หรือไม่ กรรมวิธีการผลิตจะคงไว้พื้นที่ที่เพียงพอสำหรับพัฒนาการต่อไปหรือไม่
ทันศนคติของพวกเค้า : “ลูกเป็ดขี้เหร่ในวันนี้ อาจสามารถเป็นหงส์ขาวในวันหน้า”
ชาใหม่ตัวหนึ่งอาจไม่ค่อยถูกปาก แต่ขอเพียงให้มีสารองค์ประกอบที่เต็มเปี่ยมแล้วไซร์ และผ่านกรรมวิธีการผลิตที่ถูกต้อง ก็คือ “หุ้นที่มีศักยภาพสูง”
ความเพลิดเพลินของพวกเค้าคือการได้เห็นประจักษ์และการมีส่วนร่วมในเส้นทางการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่
ตัวแทนที่เป็นแบบฉบับ : นักสะสมใบชา นักลงทุน และผู้ชื่นชอบและสนุกในการจัดเก็บชา
4) สำนักแตร์รัวร์นิยม (The Terroirists)
พวกเค้าแสวงหาอะไร? พวกเค้าสามารถแยกแยะ “ดุดัน/霸气” ของเหล่าปานจาง; “หวานน้ำตาลกรวด/冰糖甜” ของปิงเต่า; “อ่อนโยนแต่แข็งแกร่ง/柔中有刚” ของยี่หวู่ ได้อย่างเฉียบแหลม
พวกเค้าแสวงหาความบริสุทธิ์ที่ยิ่งยวด โดยเชื่อว่า“การเบลน”จะทำให้เกิดความสับสนต่อบุคลิคของแหล่งการผลิต ชาดีจอกหนึ่ง ก็คือแผ่นที่ Terroir ที่แม่นยำ
ทันศนคติของพวกเค้า : คุณค่าของชาผูเอ่อร์อยู่ที่คุณลักษณะที่มีเพียงหนึ่งไม่มีสองของสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ กล่าวสำหรับพวกเค้าแล้ว การได้ดื่มทำความเข้าใจถึงรสดื่มด่ำที่พิเศษเฉพาะของแต่ละดอยแล้ว เป็นความสุขอย่างสุดซึ้งของการชิมดื่มชาผูเอ่อร์
ชาเบลนตัวหนึ่งอาจมีรสชาติที่กลมกล่อมโดยผ่านกรรมวิธีการผลิตที่ละเอียดประณีต แต่จะขาดซึ่ง “วิญญาณ” แห่ง Terroir
ตัวแทนที่เป็นแบบฉบับ : ผู้ติดตามชาต้นโบราณดอยดัง ผู้ชื่นชอบเขตพื้นที่การผลิตอย่างสุดซึ้ง
เพราะฉะนั้น “อะไรคือชาผูเอ่อร์ที่ดี?”
คำตอบก็คือ : ไม่มีคำตอบที่ถูกต้องเพียงหนึ่งเดียว แต่คุณสามารถเสาะหาคำตอบสำหรับตัวคุณเอง
• ข้อเสนอแนะสำหรับคุณ :
- ความต้องการของคุณต้องเด่นชัด : คุณคิดว่าจะหาเครื่องดื่มหนึ่งที่วันนี้ดื่มแล้วสบายใจ หรือเป็นการลงทุนสำหรับอนาคต? คุณคิดที่จะมีความรู้สึกที่ตอบสนองพ้องกันของร่างกาย หรือคิดที่จะชิมลิ้มรสที่เป็นแก่นสารของลักษณะภูมิประเทศ?
- ดื่มให้เยอะ เปรียบเทียบให้มาก : ก็มีเพียงผ่านการชิมดื่มเปรียบเทียบชาที่ี่แต่ละสำนักยอมรับว่า “ดี” จึงจะสามารถสร้างพิกัดการับรสและระบบการประเมินของตนเอง
- เชื่อมั่นในความรู้สึกของตนเอง : สุดท้าย ชาเป็นสิ่งที่บริการเพื่อท่าน โพรงปากและร่างกายจะพูดความจริงกับคุณ “ถูกปากเป็นสิ่งล้ำค่า/适口为珍”เป็นกฏที่จริงแท้แน่นอน
การทำความเข้าใจบนพื้นฐานของข้อโต้แย้งข้างต้น การเสาะหาชาที่นำพาคุณให้มีความรู้สึกสุขกายสบายใจและพึงพอใจที่แท้จริง กล่าวสำหรับตัวคุณแล้ว นั่นก็คือชาผูเอ่อร์ที่ดีที่สุด
หมายเหตุ :
- รสชาติเรียบจาง* : โปรดติดตามอ่านบทความ《ทำไมชายิ่งดียิ่งจาง?》
เอกสารอ้างอิง :
1. 品饮标准之争 : 什么是好普洱茶? : http://xhslink.com/o/49Y1EAoclAQ





ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น