วันอาทิตย์ที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2564

เครื่องลายคราม---สมบัติล้ำค่าของมนุษยชาติ (6)

 


        4.3 เครื่องลายครามรัชศกซวนเต๋อยุคหมิง/明宣德青花瓷


        รัชศกซวนเต๋อยุคหมิง (ศักราชของจักรพรรดิจูจานจี/หมิงซวนจง ปี1426-1435) สืบราชสันตติวงศ์ได้เพียง 10 ปี เป็นช่วงที่เจริญรุ่งเรืองของยุคหมิง ประจวบเหมาะจักรพรรดิจูจานจีเป็นผู้หลงใหลในศิลปกรรมเป็นอย่างมาก อย่างเช่น “กระถางธูปซวนเต๋อ/宣德炉” อันเลื่องชื่อก็ปรากฏขึ้นในรัชศกนี้ จักรพรรดิจูจานจีเป็นศิลปินที่มีจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ได้บรรลุเครื่องเคลือบรัชศกซวยเต๋อให้มีชื่อเสียงขจรขจาย 

▲กระถางธูปทองแดงสามขา ประทับตรา “大明宣德年製/ผลิตปีซวนเต๋อต้าหมิง”—โดยการนำทองแดงที่นำเข้าจากประเทศสยาม ผสมเงิน/ทอง/โลหะมีค่าหลากชนิด ทำการหล่อกระถางธูปซวนเต๋อได้สำเร็จเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์จีน เป็นศิลปกรรมอันล้ำค่าของยุคหมิง จักรพรรดิซวนเต๋อได้ใช้ทองแดงรุ่นสยามทำการหล่อกระถางธูปออกมาได้ 3000 ใบในระยะเวลา 3 ปี แล้วหลังจากนั้นไม่มีชิ้นงานออกมาอีกเลย 

        • สารสีคราม

        เครื่องลายครามรัชศกซวนเต๋อจะใช้ “สารสีครามนำเข้า” และ “สารสีครามจากจีน”  2 ชนิด จะใช้ซูหมาหลีชิงที่นำเข้าเป็นตัวหลักในการเขียนวาดภาพ ในการเขียนระบายลวดลายตกแต่งมีทั้งใช้สารสีเพียงตัวเดียว และก็ใช้สารสีผสม โดยทั่วไปอ้างอิงตามลวดลายตกแต่งที่แตกต่างกันมาตัดสินว่าจะใช้สารโคบอลต์ตัวไหนมาเขียนลวดลายตกแต่งบนส่วนไหน ปกติจะใช้สารสีครามจากจีนในการเขียนวาดลายเส้นอ่อนๆ ใช้สารสีครามนำเข้าในการเขียนระบายรูปภาพ 

▲เครื่องลายครามถ้วยลายกลีบดอกบัว รัชศกซวนเต๋อยุคหมิง สูง 10.6 ซม. ปากกว้าง 20.7 ซม.---ภายใต้สถาวะที่ควบคุมฟืนไฟได้ดีแล้ว ซูหมาหลีชิงจะถูกเผาออกเป็นสีดั่งพลอยน้ำเงิน เกิดการแผ่ซ่านอย่างรุนแรง

▲เครื่องลายครามขวดใส่อาหารนกลายดอกไม้ รัชศกซวนเต๋อยุคหมิง ---สารสีครามนำเข้าที่มีค่าเหล็กสูงทำให้ลายครามออกสีน้ำเงินสด ตรงส่วนสีเข้มจะเกิดผลึกสนิมเหล็กสีน้ำตาลดำ

▲เครื่องลายครามคนโทลายดอกไม้ รัชศกซวนเต๋อยุคหมิง สูง 46 ซม. ---สีลายครามออกสีอ่อนละมุน มีการแผ่ซ่านและเกิดผลึกสนิมเหล็กน้อยมาก เป็นเพราะใช้สารสีครามจากจีนในการเขียนลวดลายตกแต่ง


        • ลักษณะเฉพาะ

        เครื่องลายครามที่เผาผลิตจากโรงเตาเผาราชสำนักจิ่งเต๋อเจิ้นในช่วงรัชศกซวนเต๋อ มีชื่อก้องโลกโดยรูปลักษณ์ที่เรียบง่ายประณีต สีเคลือบที่สุกใสสกาว ลวดลายตกแต่งหลากหลายรูปแบบ เมื่อเปรียบเทียบกับภาชนะลายครามของแต่ละรัชศกยุคหมิงแล้ว ถือว่ามีเทคนิคการเผาผลิตบรรลุถึงจุดสุดยอด กลายเป็นหนึ่งในเครื่องเคลือบมีชื่อของจีน ความสำเร็จนี้ได้รับการยกย่องให้เป็น “สิ่งมหัสจรรย์ที่ไม่เคยมีมาก่อนในยุคใดๆ/开一代未有之奇” 

▲เครื่องลายครามคนโททรงแบนลายน้ำทะเลมังกรขาว รัชศกซวนเต๋อยุคหมิง สูง 45.8 ซม. ราคาประมูล 2.24 ร้อยล้านRMB เมื่อปี 2011

▲เครื่องลายครามถ้วยสิบเหลี่ยมลายปลาพืชน้ำ รัชศกซวนเต๋อยุคหมิง ปากกว้าง 23 ซม. ราคาประมูล 2.04 ร้อยล้านRMB เมื่อปี 2017 

▲เครื่องลายครามไหลายเมฆมังกรห้าเล็บ รัชศกซวนเต๋อยุคหมิง สูง 48.5 ซม. ราคาประมูล 1.32 ร้อยล้านRMB เมื่อปี 2016

▲เครื่องลายครามจอกขาสูงลายซ่อนเร้น[มังกรท่องทะเล] รัชศกซวนเต๋อยุคหมิง ราคาประมูล 1.1266 ร้อยล้านHKD เมื่อปี 2012 

▲เครื่องลายครามถ้วยสิบเหลี่ยมลายหงส์มังกร รัชศกซวนเต๋อยุคหมิง ปากกว้าง 39.5 ซม.

▲เครื่องลายครามกระถางธูปลายต้นสนไผ่ดอกเหมย รัชศกซวนเต๋อยุคหมิง สูง 31.7 ซม. ปากกว้าง 20.2 ซม. ขาห่าง 12 ซม. เก็บรักษาที่พิพิธภัณฑสถานกู้กง

▲เครื่องลายครามกระถางพร้อมฝาฝ่าหลุนลายอักษรเทวนาครี รัชศกซวนเต๋อยุคหมิง สูง 28.7 ซม. ปากฝากว้าง 22 ซม. เก็บรักษาที่พิพิธภัณฑสถานกู้กงไทเป---บนไหล่มีแผ่นยื่น(出戟)สี่เหลี่ยม 8 ชิ้น ตัวกระถางเขียนวาดน้ำทะเล/แปดสัญลักษณ์มงคล/อักษรเทวนาครีสีน้ำเงิน/กลีบดอกบัว เป็นลวดลายเชิงธรรมจักรเต็มไปด้วยความหมายทางศาสนา เป็นภาชนะธรรมะที่ใช้ในการบำเพ็ญตนของพุทธมามกะ
  
▲《弘历鉴古图/ภาพวาดเฉียนหลงตรวจสอบวัตถุโบราณ》---จักรพรรดิเฉียนหลงราชวงศ์ชิงทรงชื่นชอบของโบราณ ในภาพจักรพรรดิเฉียนหลงทรงสวมใช่เสื้อผ้าแบบโบราณ มีการจัดวางวัตถุโบราณบนโต๊ะ กระถางฝ่าหลุนใบนี้จัดวางประดับไว้บนกี่เหลี่ยมขาสูง เป็นที่สะดุดตา บ่งชี้ว่าจักรพรรดิเฉียนหลงทรงให้ความสำคัญเป็นพิเศษ

        ในช่วงยุคหมิง/ชิงมีเรื่องราวที่เลื่องลือกันว่า จักรพรรดิซวนเต๋อทรงโปรดปรานกัดจิ้งหรีดเป็นอย่างมาก แต่เอกสารประวัติศาสตร์ไม่มีการบันทึกไว้ ในบรรดาเครื่องเคลือบเตาหลวงรัชศกซวนเต๋อ 1174 ชิ้นที่เคยเก็บอยู่ในพระราชวังราชวงศ์ชิง ส่วนใหญ่ตกทอดจากรัชศกซวนเต๋อ แต่ไม่พบเห็นมีขวดโหลจิ้งหรีดสักชิ้น จนเมื่อทำการขุดโบราณคดีซากเตาหลวงที่ตำบลจูซานจิ่งเต๋อเจิ้นเมื่อช่วงปี1993 พบซากกองเศษชิ้นส่วนเครื่องเคลือบรัชศกซวนเต๋อ เมื่อนำชิ้นเศษมาประกอบฟื้นฟูคืนสู่สภาพเดิมแล้ว ได้ขวดโหลจิ้งหรีดลายครามเป็นจำนวนมาก นี่เป็นหลักฐานที่ยืนยันได้ว่าจักรพรรดิซวนเต๋อทรงชื่นชอบปั่นจิ้งหรีดจริง ทำให้เราได้ทราบความจริง(ที่ไม่ยอมเปิดเผย เพราะจะทำให้เสื่อมเสียเกียรติยศ)ที่เป็นด้านลบอีกด้าน 

▲เครื่องลายครามขวดโหลจิ้งหรีด รัชศกซวนเต๋อยุคหมิง---ที่นำเศษชิ้นส่วนมาประกอบฟื้นฟูคืนสู่สภาพเดิม มีตราประทับ “大明宣德年製/ผลิตปีซวนเต๋อต้าหมิง” ที่ใต้ก้นและใต้ฝา

▲เครื่องลายครามขวดโหลจิ้งหรีดลายมังกร รัชศกซวนเต๋อยุคหมิง---เป็นลายมังกรห้าเล็บ นั่นเป็นภาชนะเครื่องใช้ของจักรพรรดิ

        • ตราประทับ

        ตำแหน่งที่เขียนตราประทับบนเครื่องเคลือบรัชศกซวนเต๋อยุคหมิงมีลักษณะพิเศษเฉพาะอย่างหนึ่ง ก็คือบนตำแหน่งต่างๆของเครื่องเคลือบล้วนมีความเป็นไปได้ที่ปรากฏตราประทับ ไม่ว่าเขียนบนขอบ/หู/คอ/กลางก้น/ใต้ก้น/พวย/ท้อง ซึ่งเป็นไปตามรูปลักษณะของวัตถุภาชนะที่แตกต่างกัน ตราประทับส่วนใหญ่เขียนอักษรข่ายซู “大明宣德年製/ผลิตปีซวนเต๋อต้าหมิง” ในหลายรูปแบบ ส่วนภาชนะจากเตาเผาเอกชนจะเขียนตราประทับอักษร “/ฮก ; /ซิ่ว ” และ “梵文/อักษรเทวนาครี” 


▲ตราประทับ “大明宣德年製/ผลิตปีซวนเต๋อต้าหมิง” ในรูปแบบ “สองแถวสองวง” เขียนที่ใต้ก้น

▲ตราประทับ “大明宣德年製/ผลิตปีซวนเต๋อต้าหมิง” ในรูปแบบ “แนวขวาง” เขียนที่ขอบปาก

▲ตราประทับ “大明宣德年製/ผลิตปีซวนเต๋อต้าหมิง” ในรูปแบบ “แนวตั้ง” เขียนที่พวย 

▲ถ้วยลายครามจากเตาเผาเอกชน รัชศกซวนเต๋อ เขียนอักษร “/ฮก” ที่กลางก้นด้านในถ้วย


        เครื่องลายครามรัชศกซวนเต๋อเป็นหนึ่งในเครื่องเคลือบมีชื่อของจีน เริ่มต้นนับตั้งแต่รัชศกเจียจิ้งยุคหมิง ทุกรัชศกทุกยุคที่สืบต่อกันมาจะมีการทำเลียนแบบเครื่องลายครามรัชศกซวนเต๋อ ยุคปี 30 ศตวรรษที่ 20 ประเทศอังกฤษ/สหรัฐ/เยอรมัน/ฝรั่งเศส/ญี่ปุ่นต่างทำการรับซื้อเครื่องลายครามรัชศกซวนเต๋อเป็นจำนวนมาก ทำให้ราคาเพิ่มขึ้นเป็นร้อยเท่า ปัจจุบันการเก็บรักษาเครื่องเคลือบรัชศกซวนเต๋อ ส่วนใหญ่รวบรวมอยู่ในพิพิธภัณฑสถานต่างๆที่มีชื่อของโลก จะพบเห็นได้น้อยมากในองค์กรอื่นๆและเอกชน       



เอกสารอ้างอิง :

1. 明宣德青花瓷 : https://baike.sogou.com/m/v29649.htm

2. 耿宝昌 : 宣德青花鉴定五大特征 : http://www.360doc.cn/article/71850423_939410853.html

3. 浅谈明宣德青花瓷器的鉴别 : https://k.sina.cn/article_3723101295_ddea046f0010047e6.html

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น