วันอาทิตย์ที่ 7 มิถุนายน พ.ศ. 2558

คุณค่าที่ 4 : คุณค่าขององค์ประกอบที่มีสรรพคุณทางและกลไกทางยา (3)

คุณค่าที่ 4 ใน 4 คุณค่าที่ยิ่งใหญ่ของชาผูเอ๋อร์ : 
คุณค่าขององค์ประกอบที่มีสรรพคุณและกลไกทางยา (3) 
普洱茶的四大价值之四 : 内含药用成分及药用机理价值 (三)




        (2) สรรพคุณซ่อนเร้นของชาผูเอ๋อร์ (潜在的功能)

        ชาผูเอ๋อร์เป็นเครื่องดื่มที่มีสรรพคุณซ่อนเร้นต่อร่างกาย ที่กล่าวว่ามันเป็น “สรรพคุณ”(功能) ไม่ใช่ “คุณประโยชน์”(功效) เหตุผลสำคัญคือว่า “คุณประโยชน์” สามารถรับรู้จับต้องได้โดยตรงจากความรู้สึก ส่วน “สรรพคุณ” จะแอบซ่อนจากความรู้สึกของร่างกาย ต้องให้เวลาผ่านไปช่วงระยะหนึ่ง และต้องตรวจสอบโดยวิธีทางการแพทย์ประกอบด้วย จึงจะสามารถตรวจพบได้

        1. สรรพคุณซ่อนเร้นในการต่อต้านมะเร็ง (抗癌的潜在功能)

        ระยะเกือบ 20 ปีที่ผ่านมา มี “ผลงานวิจัย” มากมายที่เกี่ยวกับการศึกษาการต่อต้านมะเร็งของใบชา แต่ทั้งหมดจำกัดเป็นเพียงข้อคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญแต่ละคน ยังไม่ถือเป็น “ข้อสรุปทางวิทยาสาสตร์” สุดท้ายได้ ในขณะที่ผู้คนจำนวนมากป้อนน้ำชาให้หนูทดลองดื่ม เพื่อค้นหากลไกการต่อต้านมะเร็ง ก่อนอื่นได้มองข้ามข้อเท็จจริงไปข้อหนึ่ง ในน้ำชาประกอบด้วยสารประกอบมากมายที่ละลายน้ำจากใบชา สารประกอบตัวไหนบ้างที่มีผลต่อกลไกการต่อต้านมะเร็ง ?

        ผู้คนจำนวนมากได้สกัดสารประกอบบางตัวในใบชาให้เป็นสารบริสุทธิ์ แล้วใช้วิธีทั้งแบบทานและแบบฉีด เพื่อค้นหา “ปัจจัย”(因子) ของกลไกการต่อต้านมะเร็ง แต่ผลที่ได้กับผลที่คาดหวังยังห่างไกลกันมาก จวบจนถึง ณ ปัจจุบันยังไม่มีผลอะไรที่เป็นการค้นพบใหม่ๆ

        เป็นความผิดพลาดของการกำหนดบริบท ใบชาเพื่อสำหรับเป็นเครื่องดื่ม มีคุณค่าอาหารทางพื้นฐานทั่วไป เมื่อเทียบกับผลิตภัณฑ์ยายังห่างไกลกันมาก เพราะไม่ได้ประกอบด้วยสารที่ทิ้ง “ต้นแบบ”(原形) ของอาหาร  ไม่สามารถเปลี่ยนเป็น “ผลิตภัณฑ์ยา”(药品) ได้ หรือแม้กระทั่งเป็น “วัตถุดิบยา”(药源) ยังไม่ได้เลย พูดอีกนัยหนึ่ง ถ้าหากเราค้นพบพืชที่มีสารชนิดหนึ่งหรือหลายชนิดที่เป็น “วัตถุดิบยา” ที่สามารถทำเป็น “ผลิตภัณฑ์ยา” ในอนาคตได้นั้น ยังต้องนำกลุ่มสารนี้มา Purify(提纯) และผ่านกระบวนการใหม่อีก เพื่อให้หลุดพ้นจากโครงสร้างและคุณลักษณะของ “อาหารเดิม”(原食品) จึงสามารถเปลี่ยนเป็น “วัตถุดิบยา” บางชนิดได้

        ความเป็นจริง การศึกษาวิจัยการต่อต้านมะเร็งถือป็นโจทย์ที่ยากมากของนานาชาติ หลายปีที่ผ่านมา นักวิทยาศาสตร์ทั่วโลกได้มามุ่งเน้นทางด้านจุลินทรีย์และเอนไซม์ เหตุผลสำคัญเพราะได้สังเกตเห็นว่า ผลิตภัณฑ์ที่ผ่านจาการหมักจำนวนมากแอบแฝงด้วยสารที่สามารถเป็น “วัตถุดิบยา” ที่ต่อต้านมะเร็งได้ ปัจจุบัน ที่สังคมนานาชาติมาให้ความสนใจจุลชีววิทยาเภสัชกรรม เป็นเพราะว่ายิ่งศึกษายิ่งสังเกตเห็นว่าการใช้เทคโนโลยีชีวภาพมีโอกาศความเป็นไปได้ที่จะค้นพบ “วัตถุดิบยา” ชนิดนี้ได้

        สำหรับผลิตภัณฑ์กลุ่มใบชา ถ้าหากจะมีสารที่ซ่อนเร้นเป็น “วัตถุดิบยา” ต่อต้านมะเร็ง ถ้าเช่นนั้นความเป็นไปได้ก็มีเพียงหนึ่งเดียว คือ ชาผูเอ๋อร์ เหตุเพราะว่า :

        I. ชาผูเอ๋อร์เป็นอาหารจากการหมัก ในกลไกการหมักจะมีการ “จุ้นจ้าน”(干预) ของกลุ่มเชื้อจุลินทรีย์และเอนไซม์หลายชนิด ทำให้ชาผูเอ๋อร์ภายใต้การสลายและการเปลี่ยนแปลงของสารประกอบเกิดเป็นสารอนุพันธ์จำนวนมาก สารอนุพันธ์เหล่านี้ซ่อนเร้นไว้ซึ่งจะกลายเป็น “วัตถุดิบยา” ต่อต้านมะเร็งได้ง่าย เป็นเหตุให้ชาผูเอ๋อร์เพียบพร้อมด้วย “สาร” พื้นฐานที่มีสรรพคุณซ่อรเร้นในการต่อต้านมะเร็ง

        II. นักวิทยาศาสตร์จำนวนมากได้ค้นพบว่าสารสุดท้าย(缔结物)ของ Thearubigins(TRs;茶红素)ในชาผูเอ๋อร์ซ่อนเร้นการเป็น “วัตถุดิบยา” ต่อต้านมะเร็ง แม้ว่าการศึกษาวิจัยยังอยู่ในขั้นตอนของห้องทดลอง ห่างจากความเป็นจริงอีกสักช่วงระยะหนึ่ง แต่ถือเป็นการนำเสนอสมมุติฐานมูลฐานที่เด่นชัดขึ้นของการศึกษาวิจัยกระบวนกลไกต่อต้านมะเร็งของชาผูเอ๋อร์

        III. ปีที่ผ่านมา มีทีมงานกลุ่มเล็กที่ทำการศึกษาวิจัยชีววิทยาอายุรกรรม ได้ทำการแยกสารบริสุทธิ์ออกจากฉาเกาผูเอ๋อร์ เช่น สารประกอบที่ได้จาก Catechin-Enzymatic Oxidation Polymerization(儿茶素酶促氧化聚合) และ Condensation Reaction(缩合反应) สารประกอบที่ได้จาก Non-Enzymatic Reaction(非酶促反应)  ของโพลิแซคคาไรด์ โปรตีน Nucleic Acid(核酸) และ Procyanidin(原花色素) เป็นต้น
        นักวิจัยได้ฉีดสารที่จงใจทำให้เกิดโรคมะเร็งเข้าไปในหนูทดลอง เมื่อเวลาผ่านไประยะหนึ่งหนูทดลองทั้งหมดจะเกิดเซลล์มะเร็ง แล้วนำสารบริสุทธิ์ดังกล่าวข้างต้นที่ถือเป็น “สารยา”(药物) โดยแยกกลุ่มหนูทดลองตามวิธีแบบทานยาและวิธีแบบฉีดยา ผลสุดท้ายได้พบเห็นว่า  สารบริสุทธิ์ที่เป็น “สารยา” มีผลต่อเซลล์มะเร็งในหนูทดลองโดยเกิดการ “จู่โจม”(扑捉) และ “ห่อหุ้ม”(包裹) แล้วเกิดผล “ตัดขาด”(切割) เซลล์มะเร็ง ยับยั้งการเกิด Peptide Chain(肽链) ทำให้แหล่งอาหารหมดไป สุดท้ายเซลล์มะเร็งก็จะ “เหี่ยวแฟป”(枯萎) สูญเสียศักยภาพของการแบ่งตัวและเกิดใหม่ ถือเป็นสรรพคุณที่ฆ่าเซลล์มะเร็งได้

        การทดลองข้างต้นเพียงดำเนินการกับหนูทดลองเท่านั้น เป็นการ “เบิกโรง”(前奏) ของการศึกษาวิจัยต่อต้านมะเร็ง ขณะนี้เพียงจำกัดอยู่ในขั้นตอนของห้องทดลอง ยังห่างจากผลิตภัณฑ์ยาอีกยาวไกล ขอประกาศก่อนว่า สารต้นแบบที่เพียบพร้อมเป็น “วัตถุดิบยา” ที่ได้จากฉาเกาผูเอ๋อร์นี้ซึ่งต้องผ่านกระบวนการ “ปฏิรูป”(改造) โดยใช้เทคโนโลยีชีวภาพหลายๆแบบ จึงยังไม่สามารถยืนยันได้ว่าฉาเกาผูเอ๋อร์เพียบพร้อมด้วยคุณประโยชน์ทางตรงในการต่อต้านมะเร็งได้

        แต่มีจุดที่พวกเราไม่ควรมองข้าม คือ ความจริงร่างกายคนเราก็คือ “โรงงานผลิตทางชีวภาพ”(生物加工厂) เมื่อชาผูเอ๋อร์เข้าสู่ร่างกายจะได้ผ่านกระบวนการ “ผลิตใหม่”(再加工) ซึ่ง “ผลิตใหม่” แบบนี้จะเกิดผลเช่นใดเราไม่ทราบได้ ฉะนั้น เราได้แต่กำหนดแบบอนุรักษ์นิยมให้ ชาผูเอ๋อร์มีสรรพคุณซ่อนเร้นในการต่อต้านมะเร็ง


        2. สรรพคุณซ่อนเร้นในการลดความดันโลหิตและลดไขมันในเลือด (降血压与降血脂的潜在功能)

        ชาผูเอ๋อร์สามารถลดความดันโลหิตและลดไขมันในเลือดเป็นหัวข้อที่เป็นกระแส “ร้อนแรง”(热门) มากที่สุดในขณะนี้ มีผลงานวิจัยทยอยนำเสนอออกมาไม่ขาดสาย ความจริง ที่เราจัดชาผูเอ๋อร์มีสรรพคุณซ่อนเร้นในด้านนี้ ไม่ใช่คุณประโยชน์ทางตรง เพื่อจะสื่อให้เห็นว่า สรรพคุณของชาผูเอ๋อร์เป็นปฏิกิริยาของคุณลักษณะ “ทางอ้อม”(间接) ยังขาดศักยภาพของ ทางตรง”(直接)

        ที่เรากล่าวว่าชาผูเอ๋อร์มีสรรพคุณซ่อนเร้นในการลดความดันโลหิตและลดไขมันในเลือด สืบเนื่องจาก “Road Map”(路径) ของชาผูเอ๋อร์มีความพิเศษในด้านต่างๆ ดังต่อไปนี้ :

        i. ชาผูเอ๋อร์เป็นผลิตภัณฑ์จากการหมัก ผลิตภัณฑ์จากการหมักส่วนใหญ่จะมีกลุ่มสาร Statin(他汀类物质) อย่างเช่น Lovastatin, Simvaststin เป็นต้น ซึ่งเป็นสารที่เป็นส่วนประกอบของยาลดไขมันในเลือด แม้ว่าจะมีปริมาณน้อยมากประกอบอยู่ในชาผูเอ๋อร์ ไม่สารมารถมีศักยภาพแทน “ผลิตภัณฑ์ยา” ได้ แต่ก็มีผลต่อ “เป้าหมาย”(靶向) ที่แน่นอน มีข้อพิจารณาที่น่าสนใจ ปัจจุบันในแวดวงการแพทย์นานาชาติมีการรายงานเชื่อว่ายาจากกลุ่มสาร Statin(หมายถึงยาได้จากการสังเคราะห์ทางเคมี)จะไปรบกวน CoenzymeQ10(辅酶)ในร่างกาย เมื่อทานยา Statin ต่อเนื่องกันเป็นเวลายาวนานแล้วจะไปทำลายตับและนำไปสู่การเกิดมะเร็งได้ ดังนั้น ในการลดคอเลสเตอร์รอล ขั้นตอนแรกไม่ควรที่จะใช้ยา  ควรใช้โปรแกรมโภชนาการที่ออกแบบครอบคลุมการลดคอเลสเตอร์รอล ถ้าเช่นนั้น ชาผูเอ๋อร์ที่มีส่วนประกอบของสาร Statin จากธรรมชาติเกิดจากกลไกการหมัก ไม่ใช่ “ยาแผนปัจจุบันจากการสังเคราะห์ทางเคมี”(西药化学合成) เป็นตัวเลือกแรกในโปรแกรมโภชนาการนี้

        ii. สารสีชา(茶色素)ในชาผูเอ๋อร์มีสรรพคุณซ่อนเร้นในการลดไขมันในเลือด ผ่านการเปลี่ยนรูปแบบเม็ดเลือดแดงในเลือด โดยการปรับสภาพการรวมตัวของเม็ดเลือดแดง(红细胞聚集性) และการจับตัวของเกร็ดเลือด(血小板黏附性) ลดความหนืดของน้ำเลือดผลเลือดทั้งหมดความหนืดลดลง การไหลเวียนดีขึ้น ผลด้านนี้ TRs ในชาผูเอ๋อร์ถือเป็น “กำลังหลัก”(主力军) เนื่องจากมีคุณสมบัติการซึมผ่าน(渗透性)ได้ดี ชาผูเอ๋อร์ยิ่งเก่ายิ่งมี TRs ประกอบอยู่มากผลลัพธ์ยิ่งดี

        iii. คาเฟอีนและธีโอฟิลลิน(茶碱)ในชาผูเอ๋อร์จะช่วยในการขับปัสสาวะ มีสรรพคุณซ่อนเร้นในการบำบัดความดันโลหิตสูงและไขมันในเลือดสูง เป็นที่ทราบกันดีว่า ผู้ที่ป่วยด้วยโรคความดันโลหิตสูงจะทานยา Dihydrochlorothiazide, Indapmide, Furosemide เป็นต้น ซึ่งยาเหล่านี้พื้นฐานเป็นสารขับปัสสาวะ เพราะการขับปัสสาวะเป็นวิธีที่สำคัญในการบำบัดรักษาความดันโลหิตสูงวิธีหนึ่ง คาเฟอีนและธีโอฟิลลินจะไปกระตุ้นกระเพาะปัสสาวะแล้วเกิดผลทางขับปัสสาวะ ขณะเดียวกัน เนื่องจากคาเฟอีนและธีโอฟิลลินยังทำให้กล้ามเนื้อหลอดเลือดผิวเรียบผ่อนคลาย ทำให้หลอดเลือดขยาย เป็นผลให้ความดันโลหิตลดลงได้ในระดับหนึ่ง สิ่งที่สำคัญคือ คาเฟอีนสามารถแยกโซเดียมไอออน(钠离子)จากเลือดได้ เนื่องจากโซเดียม 1 ตัวจะต้องคาดคั้นกับน้ำ 5 โมเลกุล เป็นเหตุให้ปริมาณเลือดเพิ่มสูงขึ้น แล้วเกิดแรงดันที่ผนังหลอดเลือด คาเฟอีนสามารถกำจัดโซเดียมได้ ทำให้ปริมาณเลือดลดลง แล้วเป็นผลทางอ้อมในการลดความดันโลหิต

        ตามข้อเท็จจริง ในวงการรักษาทางแพทย์นานาชาติในการรักษาโรคความดันโลหิตสูง จะนำเสนอวิธีการรักษาแบบใช้ยาและไม่ใช้ยา ซึ่งวิธีการรักษาแบบไม่ใช้ยามีข้อดีมากกว่าใช้ยา เป็นทางเลือกแรกที่ผู้ป่วยความดันโลหิตสูงควรเลือก ชาผูเอ๋อร์ก็อยู่ในบริบทของการรักษาแบบไม่ใช้ยา


        3. สรรพคุณซ่อนเร้นในการลดน้ำตาลในเลือด (降血糖的潜在功能)

        วิถีชีวิตชาวบ้านของจีนและญี่ปุ่น มีประสบการณ์ที่ใช้ใบชาแก่มารักษาโรคเบาหวานเป็นประจำ ผู้เชี่ยวชาญด้านใบชาชาวญี่ปุ่นที่มีชื่อได้ทำการทดลองในปี 1987 โดยใช้น้ำเย็นสกัดสารออกจากใบชา แล้วขจัดสารไขมันและโปรตีนออกไป ทำสารทีโพลิแซคคาไรด์ให้บริสุทธิ์ซึ่งมีคุณประโยชน์ในการลดน้ำตาลในเลือดได้เหมือนใบชาแก่ จากหลักฐานชิ้นนี้ เขาเชื่อว่าส่วนประกอบในใบชาที่มีผลต่อการลดน้ำตาลในเลือด คือ สารประกอบของโพลิแซคคาไรด์(复合多糖)ที่ละลายน้ำได้ ผลงานการทดลองชิ้นนี้ถูกวงการชาเขียวนำไปใช้อ้างอิงบ่อยๆ นำไปสู่เกิดผลงานวิจัยการลดน้ำตาลในเลือดของชาเขียวมากมายตามมา แต่...ในวันนี้มีข้อเท็จจริงหนึ่งที่เราต้องสังเกตและสนใจ คือ ถ้าไม่มีการแยกเพื่อขจัดไขมันและโปรตีนออกไป และใช้วิธีการทำสารให้บริสุทธิ์เพื่อให้ได้ทีโพลิแซคคาไรด์แล้ว คุณประโยชน์ของชาเขียวในการลดน้ำตาลในเลือดแทบจะเป็นไปไม่ได้ เพราะการทำทีโพลิแซคคาไรด์ให้เป็นสารบริสุทธิ์อยู่ในบริบทของวิศวกรรมเคมีที่ต้องละเอียดละออมาก เทียบกับชาเขียวที่ใช้ดื่มประจำเป็นคนละแนวคิด

        ชาผูเอ๋อร์มีข้อแตกต่าง เพียงขอให้เป็นชาผูเอ๋อร์ที่ผ่านการหมักมาแล้วไม่ว่าจะหมักตามธรรมชาติหรือหมักโดยวิธีที่คนไปเร่งให้เร็วขึ้นจะมีทีโพลิแซคคาไรด์สูงกว่าชาเขียวและชาอูหลง ดังนั้น ถ้าพูดถึงด้านใบชา ไม่มีข้อสงสัยที่จะจัดชาผูเอ๋อร์ในการลดน้ำตาลในเลือดเป็นอันดับต้นๆของกลุ่มใบชา เป็นเพราะเหตุผล ดังนี้

        I. วัตถุดิบของชาผูเอ๋อร์จะใช้ใบชาแก่ป็นส่วนประกอบหลัก พื้นฐานเป็นใบชาแก่ที่เหมือนหรือใกล้เคียงกับใบชาแก่ที่วิถีชาวบ้านใช้รักษาโรคเบาหวานที่สืบทอดกันมา ปริมาณของโพลิแซคคาไรด์จะแปรตามอายุของใบชา ใบชายิ่งแก่ปริมาณโพลิแซคคาไรด์ยิ่งมาก

        II. ชาผูเอ๋อร์ในระหว่างการหมัก กลุ่มสารประเภทไขมันและโปรตีนจะถูกสลายและแปรเปลี่ยน ทำให้ปริมาณทีโพลิแซคคาไรด์เพิ่มสูงขึ้น ขณะเดียวกัน ทีโพลิแซคคาไรด์ซึ่งเป็นสารประกอบโมเลกุลใหญ่ที่มีฤทธิ์ทางชีวภาพ เมื่อผ่านกลไกการหมักจะถูกสลายแตกตัวเปลี่ยนเป็น Oligosaccharide(低聚糖 หรือ 寡糖) ซึ่งเป็นสารโมเลกุลเล็ก ประจวบเหมาะกับ Oligosaccharide สารโมเลกุลเล็กนี้ก็คือ “เสนาบดีผู้มีความชอบ”(功臣) ตัวสำคัญของชาผูเอ๋อร์ในการลดน้ำตาลในเลือด

        III. Oligosaccharide คือ โมโนแซคคาไรด์(单糖) 2-4 ตัวมาเชื่อมต่อกันผ่าน Glucoside Bond(糖苷键)เป็น Small Polymer(小聚体) เป็นน้ำตาลที่มีความพิเศษ คือ : กระเพาะและลำไส้จะย่อยและดูดซึมได้ยาก ความหวานต่ำ แคลอรี่ต่ำ และไม่ขึ้นกับอินซูลิน ไม่ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น เหมาะสำหรับผู้ที่มีระดับน้ำตาลในเลือดสูงหรือเป็นโรคเบาหวานทาน ขณะเดียวกัน มันยังสามารถปรับระบบนิเวศของจุลินทรีย์ภายในร่างกาย มีผลดีต่อการเพิ่มจำนวนของเชื้อ Bacillus Bifidus(双歧杆杆菌) และจุลินทรีย์อื่นๆที่มีประโยชน์ Oligosaccharide ในชาผูเอ๋อร์เมื่อผ่านเมตาบอลิซึมจะเกิดเป็นกรดอินทรีย์ทำให้ค่า pH ภายในลำไส้ลดต่ำลง ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อ Salmonnella(沙门氏菌) และ Spoilage Bacteria(腐败菌)  รักษาและป้องกันอาการท้องผูก พร้อมทั้งช่วยเพิ่มสารประกอบประเภทวิตามิน เสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคให้สูงขึ้น ผลทั้งหมดนี้เป็นผลทางอ้อมทำให้เกิดสรรพคุณในการลดน้ำตาลในเลือด


        แน่นอน “สารัตถประโยชน์ที่ 3”(第三功能) ของชาผูเอ๋อร์ยังครอบคลุมถึงเนื้อหาอีกมากมาย ผู้เขียน(เฉินเจี๋ย)เพียงแต่นำส่วนที่สำคัญไม่กี่ประเด็นมาอธิบายแบบให้เข้าใจง่าย และการเขียนแต่ละตอนเนื่องจากข้อจำกัดของตัวอักษรที่กำหนดให้เขียน จึงไม่สามารถทำการวิเคราะห์อย่างกว้างขวางได้

........จบบริบูรณ์........


(แปล-เรียบเรียง-ย่อ จากบทความ 4 คุณค่าของชาผูเอ๋อร์ --- คุณค่าที่ 4 : คุณค่าขององค์ประกอบที่มีสรรพคุณและกลไกทางยา...เขียนโดย เฉินเจี๋ย)

โพสต์นี้เคยเผยแพร่เมื่อวันที่ 24 ก.พ. 2558 ลงในเฟสเพจสมาคมผู้รักชาผูเอ่อร์แห่งประเทศไทย  https://www.facebook.com/groups/1465523990337272/

คุณค่าขององค์ประกอบที่มีสรรพคุณและกลไกทางยา (2)
ปัจฉิมลิขิตจากผู้แปล4 คุณค่าที่ยิ่งใหญ่ของชาผูเอ๋อร์》

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น