【ช่วงเปลี่ยนผ่าน/过渡期】
ในประวัติศาสตร์เครื่องเคลือบดินเผาจีนได้รวบเอาระยะเวลาการครองราชย์ของสองจักรพรรดิองค์สุดท้ายของราชวงศ์หมิง หนึ่งคือจักรพรรดิเทียนฉี อีกหนึ่งคือจักรพรรดิฉงเจิน ตลอดจนถึงจักรพรรดิองค์แรกของราชวงศ์ชิงตั้งแต่ผ่านด่านเข้ามา ก็คือจักรพรรดิซุ่นจื้อ รวมสามช่วงรัชศกนี้เรียกขานเป็น “ช่วงเปลี่ยนผ่าน”
ช่วงเปลี่ยนผ่านโดยการใช้ปี 1644 เป็นเส้นแบ่ง ช่วงหน้า/หลังเป็นระยะเวลาประมาณ 20 ปี ในประวัติศาสตร์ ปี 1644 เป็นเส้นแบ่งของการเปลี่ยนถ่ายยุคราชวงศ์ ในประวัติศาสตร์เครื่องเคลือบดินเผาจะไม่มีเส้นแบ่งนี้ ลักษณะเฉพาะของเครื่องเคลือบในช่วงหน้า/หลังระยะเวลาประมาณ 20 ปีเป็นไปอย่างค่อยๆเปลี่ยนผ่าน นักวิชาการตะวันตกเรียกช่วงเวลานี้ว่า “The Transitional Period” เป็นช่วงที่ภาวะทางการเมืองสับสนอลหม่าน แต่เครื่องเคลือบเตาเอกชนในช่วงเวลานี้ได้รับข้อจำกัดจากการเมืองน้อยมาก มีการเผาผลิตเครื่องลายครามทั้งงานหยาบและงานประณีตเป็นจำนวนมาก แต่ชนิดผลิตภัณฑ์ไม่ค่อยหลากหลายนัก
4.11 เครื่องลายครามรัชศกเทียนฉียุคหมิง/明天启青花瓷
รัชศกเทียนฉียุคหมิง (ศักราชของจักรพรรดิจูโหยวเซี้ยว/หมิงซีจง ปี1621-1627) ช่วงรัชศกเป็นระยะเวลาเพียง 7 ปี อยู่ในช่วงระยะปลายยุคหมิงที่ยุ่งเหยิง เตาหลวงจิ่งเต๋อเจิ้นได้จมอยู่ในภาวะตกต่ำ ตราบจนถึงรัชศกฉงเจินเตาหลวงต้องหยุดทำการผลิตโดยสิ้นเชิง นี่เป็นเหตุผลที่เครื่องลายครามเตาหลวงรัชศกเทียนฉีที่ตกทอดสืบลงมามีจำนวนน้อยมาก
• ภูมิหลังทางประวัติศาสตร์
หลังจากกลางรัชศกว่านลี่ การฉ้อราษฎร์บังหลวงเป็นภาวการณ์ที่ไม่สามารถหยุดยั้งได้แล้ว ทำให้ชนชั้นทางสังคมเกิดความขัดแย้งทวียิ่งขึ้น ประกอบกับเกิดภัยพิบัติทางธรรมชาติและทุพภิกขภัย สุดท้ายนำไปสู่การลุกฮือขึ้นมาก่อการกบฏของชาวนา ผู้ปกครองสูงสุดจึงไม่มีเวลามาสนใจพัฒนาเตาหลวง เตาหลวงก็เริ่มตกต่ำ ณ บัดนั้น
เตาเอกชนรัชศกเทียนฉี ภายใต้แรงผลักดันของใบสั่งสินค้าจำนวนมากจากต่างประเทศ เตาเอกชนจึงเปลี่ยนขนาดองค์กรที่ใหญ่ขึ้น จากเดิมได้รับอิทธิพลจากเตาหลวงมาโดยตลอด บัดนี้ถึงเวลาที่จะเป็นไทจากการถูกผูกมัดทางจิตวิญญาณมาหลายร้อยปี ค่อยๆหนีออกห่างจากการต้องอาศัยพิมพ์เขียวของเตาหลวง ได้สร้างนวัตกรรมใหม่ขึ้นเป็นจำนวนมาก ลักษณะเฉพาะของเครื่องลายครามดั่งดอกไม้บานสพรั่งประชันกัน
• สารสีคราม
เครื่องลายครามรัชศกเทียนฉีใช้สารสีคราม “สือจื่อชิง” เป็นหลัก สำแดงสีน้ำเงินอมเทาอันอ่อนละมุน มีบางส่วนทีออกสีเข้มสด ซึ่งมีลักษณะพิเศษของช่วงเปลี่ยนผ่านที่เป็นเส้นแบ่งยุคหมิงกับยุคชิง
• ลักษณะเฉพาะ
เครื่องลายครามรัชศกเทียนฉีเป็นอย่างที่ไม่เคยเป็นมาก่อน โอ้อวดอย่างมีชีวิตชีวา ได้หลุดพ้นจากลวดลายที่เติมเต็มแบบรัชศกเจียจิ้ง/ว่านลี่ ไปในแนวมีพื้นที่ว่างและอ่อนช้อยงดงาม รูปแบบลักษณะนี้ก็มีอิทธิพลต่อทิศทางอนาคตของเครื่องลายครามยุคชิง โดยเฉพาะเป็นการวางรากฐานสำหรับเครื่องลายครามรัชศกคังซี ลักษณะเด่นแห่งยุคก็คือภาชนะขนาดใหญ่ได้ลดน้อยลง ภาชนะชิ้นเล็กเพิ่มมากขึ้นและเป็นงานที่ประณีตขึ้น
• ตราประทับ
ตราประทับทางการเตาหลวงรัชศกเทียนฉีจะใช้ “天啟年製/ผลิตปีเทียนฉี” เป็นส่วนมาก แล้วมีการใช้ “大明天啟年製/ผลิตปีเทียนฉีต้าหมิง” เป็นประปราย
4.12 เครื่องลายครามรัชศกฉงเจินยุคหมิง/明崇祯青花瓷
รัชศกฉงเจินยุคหมิง (ศักราชของจักรพรรดิจูโหยวเจี่ยน/หมิงซือจง ปี1628-1644) ตลอดรัชศกเป็นระยะเวลา 17 ปี สถานการณ์บ้านเมืองอยู่ในภาวะเสื่อมถอยลง เตาหลวงจิ่งเต๋อเจิ้นต้องอยู่ในภาวะหยุดปล่อยทิ้งร้าง มีเพียงเตาเอกชนที่ดำเนินการผลิตต่อเนื่อง ยังมีเครื่องเคลือบเตาเอกชนที่ส่งออกเป็นจำนวนมาก จากมุมมองทางประวัติศาสตร์การผลิตเครื่องเคลือบยุคหมิง/ชิง เครื่องลายครามรัชศกฉงเจินถือเป็นจุดพลิกผันของช่วงตั้งแต่ปลายรัชศกว่านลี่ถึงก่อนรัชศกคังซียุคชิง สามารถแบ่งออกเป็นภาชนะงานประณีตและงานหยาบ
• ภูมิหลังทางประวัติศาสตร์
รัชศกฉงเจินดำรงอยู่ในศตวรรษที่ 17 เป็นช่วงประวัติศาสตร์ที่เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างพิศวง สังคมสับสนอลหม่าน มองไปทางโลก ยุโรปที่พึ่งผ่านพ้นจากยุคมืดในสมัยกลาง การฟื้นฟูศิลปวิทยาเป็นแสงนำทางให้ผู้คนตื่นจากภวังค์ สังคมศักดินาทยอยกันล่มสลาย ทดแทนด้วยระบบทุนนิยมที่พรวดพราดขึ้นมา การผลิตเป็นไปอย่างเสรีนำไปสู่วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี่พัฒนาก้าวหน้า ยุคแห่งการสำรวจยิ่งเป็นการเดินหน้าอย่างต่อเนื่อง
กลับมาทางจักรวรรดิจีน ราชวงศ์หมิงอยู่ในสถานการณ์ที่สิ้นหวัง ผจญปัญหาทั้งภายในและภายนอก ชาติไม่มั่นคง บรรยากาศภาวะการเมืองคับขันและตกต่ำ และแล้วสังคมที่ยุ่งเหยิงและภาวะการเมืองที่มืดมน มิใช่ว่าศิลปวัฒนธรรมจะต้องล้มเหลวตามไปด้วย รัชศกฉงเจิน การผลิตเครื่องลายครามได้เจริญทันทีดั่งดอกไม้ไฟที่ระยิบระยับ
• สารสีคราม
เครื่องลายครามรัชศกฉงเจินใช้สารสีคราม “เจ้อชิง” สำแดงสีที่มีความเสถียร สีที่สำแดงดีที่สุดคือสีน้ำเงินหยกเข้มสด และ “สือจื่อชิง” ส่วนใหญ่โทนสีอ่อนคล่ำ มีการแผ่ซ่าน การแผ่ซ่านที่รุนแรงมีผลกระทบต่อลวดลายตกแต่ง ทำให้ลายเส้นของลวดลายเบลอไม่ชัด
• ลักษณะเฉพาะ
ธีมของลวดลายตกแต่งของเครื่องลายครามรัชศกเจียจิ้ง/ว่านลี่ส่วนใหญ่ใช้องค์ประกอบภาพแบบลัทธิเต๋า ซึ่งบรรยากาศของเมฆหมอกพัวพันตามลัทธิเต๋าแบบนี้ถูกเปลี่ยนภาพลักษณ์ครั้งยิ่งใหญ่ในรัชศกฉงเจิน ภาพอันเป็นมาตรฐานของภาชนะเตาหลวงในอดีตจะเป็นการนำเสนอความต้องการและความชื่นชอบขององค์พระจักรพรรดิอย่างสิ้นเชิงได้ค่อยๆลดน้อยลง แล้วปรากฏภาพสัตว์/ทิวทัศน์/ตัวละครออกมาเป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะธีมภาพตัวละคร ที่ส่วนใหญ่สะท้อนเนื้อหาที่บรรยายในนวนิยายละครและเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ บุคคลที่เป็นตัวละครดังเริ่มกลายเป็นตัวเอกของภาพตัวละครของเครื่องลายคราม
• ตราประทับ
เครื่องลายครามรัชศกฉงเจินใช้ตรายุคสมัยไม่มาก ส่วนมากจะใช้ตราคำอวยพร ตราชื่อห้าง
รัชศกเทียนฉี/ฉงเจินยุคหมิงเป็นช่วงที่พิเศษเฉพาะในประวัติศาสตร์การพัฒนาเครื่องเคลือบดินเผาจิ่งเต๋อเจิ้น ราชสำนักพระราชวังระส่ำระสายยุ่งเหยิง แผ่นดินลุกเป็นไฟเกิดจลาจลทุกหย่อมหญ้า ราชสำนักจึงไม่สามารถมาใส่ใจกับการผลิตเครื่องเคลือบเตาหลวง ดังนั้นเครื่องเคลือบเตาหลวงที่ประทับตรายุคสมัยของจักรพรรดิแทบมีจำนวนน้อยมาก อุตสาหกรรมเครื่องเคลือบเตาเอกชนมีขนาดที่ขยายใหญ่ขึ้นอย่างรวดเร็ว คุณภาพผลิตภัณฑ์ได้ยกระดับสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง การส่งออกเครื่องเคลือบยังขายดีเป็นเทน้ำเทท่า จากเอกสารประวัติศาสตร์《เครื่องเคลือบและบริษัทอินเดียตะวันออกฮอลแลนด์》ได้บันทึกไว้ว่า : ช่วงระยะ 80 ปีจากปี 1602-1682 ในยุคปลายหมิงต้นชิง เฉพาะแค่ชาวฮอลแลนด์ก็ได้ทำการขนส่งเครื่องเคลือบจีนมากกว่า 16 ล้านชิ้น
เอกสารอ้างอิง :
1. 明天启青花瓷 : https://baike.sogou.com/m/v29990.htm
2. 明崇祯青花瓷 : https://baike.sogou.com/m/v29936.htm
3. 晚明天启,崇祯青花鉴赏 :
https://xw.qq.com/cmsid/20210910A0CRKO00?f=newdc
4. 明代天启崇祯青花瓷器特点及鉴定方法 : https://m.yadao8.com/taocizhishi/5126.html
1xbet korean - Legalbet.co.kr
ตอบลบ1xbet 1xbet korean - Legalbet.co.kr septcasino - worrione Legalbet.co.kr. Online Betting in Betika, Live! Online, Live Betting in Sportico, Betika,
ดีมากๆ
ตอบลบ